Αναλυτική τοποθέτηση για την θέσπιση ορίου ηλικίας εγγραφής στα ΕΠΑΛ
Όχι στο όριο ηλικίας για την εγγραφή μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑΛ!
Κάτω τα χέρια από το δικαίωμα των μαθητών να αποκτήσουν απολυτήριο και πτυχίο ΕΠΑΛ!
Δεν θυσιάζουμε το δικαίωμα στη γνώση για να πλουτίζουν οι σχολάρχες και οι επιχειρηματίες!!
Η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για την παιδεία, το οποίο μαθητές - γονείς και εκπαιδευτικοί απαιτούμε να αποσυρθεί, θέτει με τα άρθρα 51 - 52, εκτός των άλλων, όριο ηλικίας (το 17ο έτος) για τις εγγραφές και μετεγγραφές σε ημερήσια ΕΠΑΛ. Γίνεται λόγος για επιλογή που θα διευκολύνει τη ροή των ημερήσιων ΕΠΑΛ προς τα εσπερινά ΕΠΑΛ, ενώ, υποτίθεται, οι απόφοιτοι της Α΄ τάξης τους θα μπορούν να εγγράφονται στη Β΄ τάξη των ΓΕΛ (με δεδομένο ότι το ισχυρό ταξικό «φίλτρο» της τράπεζας θεμάτων, που εφαρμόζεται σε όλους τους τύπους των Λυκείων, θα είναι πολύ ισχυρότερο στα ΓΕΛ)!!! Η ΝΔ υλοποιεί στην πράξη τις κατευθύνσεις των ΣΕΒ - ΕΕ - ΟΟΣΑ για στροφή στην κατάρτιση, ενισχύει την ιδιωτική εκπαίδευση και τη φθηνή εργασία για το κεφάλαιο, αξιοποιώντας το «θολό τοπίο» των σχολών μαθητείας που διατήρησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον, θα ενισχυθεί η αδήλωτη εργασία και η εργασία των ανηλίκων.
Η διάταξη «τεκμηριώνεται» αυθαίρετα, με τον προκλητικό ισχυρισμό «της αποσυμφόρησης των, ήδη κορεσμένων, ημερησίων ΕΠΑΛ». Κι αυτό όταν πέρσι, επί ΣΥΡΙΖΑ, φθάναμε να κλείνουν ολόκληρη την Α΄ Τάξη σε ΕΠΑΛ του κέντρου της Αθήνας με το αντίθετο αιτιολογικό, ενώ και φέτος, επί ΝΔ, ανοιγόκλειναν τομείς και ειδικότητες!!! Αντίστοιχα, δηλώνουν πως προχωρούν στη θέσπιση ηλικιακού ορίου, χωρίς καμία επιστημονική μελέτη, για «την αποτελεσματικότερη πρόληψη φαινόμενων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, τα οποία παρατηρούνται ιδίως μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων μαθητών». Κι όμως, σε αρκετές περιπτώσεις, η εμπειρία των σχολείων από τη στάση μεγάλων σε ηλικία εργαζόμενων μαθητών είναι εντελώς διαφορετική. Καταντά δε προκλητικό, αν λογαριάσει κανείς πως στην Ελλάδα, σήμερα, συστεγάζονται Λύκεια, Γυμνάσια, Δημοτικά και Νηπιαγωγεία, όπου οι ηλικιακές διαφορές του μαθητικού δυναμικού αποτελούν πράγματι σοβαρό πρόβλημα.
Α. Τι προβλήματα δημιουργεί το ηλικιακό όριο:
1. Για το δυναμικό που ορίζεται πως κινείται εκτός των ηλικιακών ορίων σημαίνει μετακίνηση χωρίς λήψη απολυτήριου ποτέ και στροφή στην κατάρτιση σε μεταγυμνασιακά ΙΕΚ ή σχολές μαθητείας και άλλες σχολές κατάρτισης που θα νομοθετήσουν (οι οποίες ουσιαστικά θα επέχουν τη θέση των καταργημένων ΣΕΚ του Αρβανιτόπουλου). Θεσμοθετεί, ουσιαστικά, την εργασία ανηλίκων (μεταξύ 17 και 18), μέσα από το πλέγμα της μαθητείας, χωρίς ΕΡΓΑΝΗ και τα προαπαιτούμενα που ισχύουν για την εγγραφή στα εσπερινά σχολεία. Επιπλέον, οι άνεργοι δεν μπορεί να εγγραφούν στα δημόσια σχολεία, αφού δεν μπορούν να προσκομίσουν βεβαίωση εργοδότη, αλλά μπορούν να γραφτούν στις δομές κατάρτισης. Πρόκειται για σκανδαλώδη ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα, με δεδομένο πως, πλέον, υπάρχει τράπεζα θεμάτων και στα εσπερινά ΕΠΑΛ.
2. Η κυβέρνηση δηλώνει, επίσης, τη δυνατότητα μετακίνησης για λήψη απολυτηρίου στα εσπερινά ΕΠΑΛ, κάτι που θα είναι δύσκολο και «μετά πολλών εμποδίων» (πχ. και εδώ τράπεζα θεμάτων). Επιπλέον, τα εσπερινά ΕΠΑΛ δεν διαθέτουν παντού την αντιστοιχία τομέων με τα ημερήσια (γενικά υπάρχουν πολύ λιγότερα εσπερινά), ενώ ακόμη και σε μεγάλα νησιά (όπως πχ. η Κεφαλονιά) δεν υπάρχουν καθόλου. Άλλωστε, και ένα μικρό μέρος μαθητών των εσπερινών ΕΠΑΛ μετεγγράφεται στα ημερήσια ΕΠΑΛ, προκειμένου να παρακολουθήσει την ειδικότητα που επιθυμεί, εάν αυτή δεν υπάρχει στο εσπερινό. Να σημειωθεί πως και στα δημόσια ΙΕΚ είναι σχετικά περιορισμένος ο αριθμός των ειδικοτήτων που λειτουργούν, οπότε «τρίβουν τα χέρια» τους οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΚΕΚ, ΙΕΚ κλπ. Στην κατάρτιση δεν υπάρχει χρονικό όριο εγγραφών, δεν χρειάζεται πιστοποιητικό εργοδότη κοκ.
3. Για τους μαθητές των ημερήσιων ΓΕΛ, που αντιμετώπιζαν δυσκολίες να ολοκληρώσουν το ΓΕΛ, εφόσον αγγίζουν το ηλικιακό όριο, γίνεται «όνειρο θερινής νυκτός» η οποιαδήποτε δυνατότητα να αποκτήσουν απολυτήριο με μεταγραφή στα ημερήσια ΕΠΑΛ. Έτσι, πχ., ήδη φοιτούντες μαθητές των ημερησίων ΓΕΛ, που έχουν «μείνει» 1-2 χρονιές κατά τη διάρκεια του μαθητικού τους βίου, σημαίνει πως ενδέχεται να συμπληρώνουν τα 18 πχ. στη Β΄ τάξη και να πρέπει να μετακινηθούν για να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους στο εσπερινό ΕΠΑΛ (εάν υποθέσουμε πως θα το πετύχουν) πχ. από τη Φιλιππιάδα στην Άρτα!!! Είναι κατανοητό δε πού θα οδηγηθούν, εφόσον δεν είναι ή δεν φαίνονται να είναι εργαζόμενοι («μαύρη» εργασία κλπ.).
4. Για τους εργαζόμενους που θέλουν να φοιτήσουν στα ημερήσια ΕΠΑΛ και οι οποίοι είναι μεγαλύτερης ηλικίας (αποτελούν σημαντικό τμήμα, συχνά 20-30% ή ακόμη σε εξειδικευμένες ειδικότητες μπορεί να φθάνουν στο σύνολο σχεδόν του μαθητικού δυναμικού), εάν δούλευαν απόγευμα (μέχρι σήμερα μεγάλο τμήμα ήταν σε delivery - επισιτισμό), σημαίνει ένταση του διλλήματος σπουδές ή δουλειά, ενώ κάποιοι θα εξαναγκαστούν σε αναζήτηση νέας εργασίας το πρωί (σε αυτές μάλιστα τις συνθήκες κρίσης). Πρακτικά έχουμε πλήρη αποκλεισμό τους ή πολύ μεγαλύτερα εμπόδια για τη φοίτησή τους.
5. Για τα μεταναστόπουλα και τα προσφυγόπουλα ισχύουν τα ίδια.
6. Για τους αποφοίτους των ημερήσιων ΕΠΑΛ που θέλουν να συνεχίσουν σε συναφή ειδικότητα τίθενται ανυπέρβλητα εμπόδια.
7. Για τους φοιτούντες μαθητές των ημερήσιων ΕΠΑΛ που δεν έχουν πρόβλημα ηλικιακών ορίων (ειδικά για όσους φοιτούν σε ολιγομελή τμήματα, από κοινού με μαθητές που πρέπει να φύγουν από το σχολείο, λόγω ηλικιακών ορίων), μπαίνει σε αμφισβήτηση η συνέχεια της λειτουργίας των ειδικοτήτων και τομέων τους (αξιολόγηση με βάση τον αριθμό μαθητών που θα απομείνει). Το ίδιο ισχύει και για την από δω και πέρα κατάσταση, με βάση το νέο μαθητικό δυναμικό που θα προκύψει.
8. Για τα σχολεία, ημερήσια και εσπερινά ΕΠΑΛ, το αναιτιολόγητο διώξιμο των μεγαλύτερων σε ηλικία μαθητών, σημαίνει μεγάλη αναδιάταξη του τοπίου σε τομείς και ειδικότητες, διευκόλυνση καταργήσεων τμημάτων, τομέων και ειδικοτήτων ακόμη και σχολείων (πχ. σε κάποια ΕΠΑΛ του κέντρου της Αθήνας η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών είναι μεγάλοι σε ηλικία, μεταναστόπουλα και προσφυγόπουλα).
9. Είναι κατανοητό το τι σημαίνουν οι εξελίξεις αυτό για τους εκπαιδευτικούς, τις οργανικές τους θέσεις και το δικαίωμά τους στη μόνιμη σταθερή εργασία.
Πρέπει να σημειωθεί πως η μετακίνηση από τα ημερήσια ΓΕΛ και ΕΠΑΛ προς τις δομές κατάρτισης και η όποια ενδεχόμενη στα εσπερινά, γίνεται σε ένα πλαίσιο πολλαπλής διαφοροποίησης και διακρίσεων σε βάρος των μαθητών και των δημόσιων ΕΠΑΛ, που ευνοεί την ιδιωτική εκπαίδευση, την κατάρτιση και την άμεση ένταξη (νόμιμη ή παράνομη) στην αγορά εργασίας, με όρους φθηνού εργατικού δυναμικού. Έτσι, δεν παίρνεται κανένα μέτρο στήριξης της γενικής παιδείας στα ΕΠΑΛ (πέρα από τα ληξιπρόθεσμα και αποσπασματικά προγράμματα τύπου Μια Νέα Αρχή για τα ΕΠΑΛ - ΜΝΑΕ), δεν θεσμοθετείται ούτε θίγεται από το νομοσχέδιο ο ορισμός μέγιστου αριθμού 10 μαθητών στα εργαστήρια κλπ. Επιπλέον, όπως έχουμε καταγγείλει, παραμένουν μια σειρά διακρίσεις που αφορούν πρακτικά την μη κάλυψη ενιαίας ύλης σε ημερήσια και εσπερινά ΕΠΑΛ, διαφοροποιήσεις μεταξύ τους και σε σχέση με τα ΓΕΛ στη δυνατότητα ή μη χρήσης του ειδικού ποσοστού για την εισαγωγή τους σε κάποιες σχολές, τον αποκλεισμό των υποψηφίων των ΕΠΑΛ από τη δυνατότητα εισαγωγής στις ανώτατες στρατιωτικές και συναφείς σχολές κοκ. Επιπλέον, δεν θεσμοθετείται καμία διευκόλυνση και μέτρο για εργαζόμενους μαθητές και μεταναστόπουλα – προσφυγόπουλα αυτών των σχολείων.
Β. Συνοψίζοντας:
Η κυβέρνηση με τα άρθρα 51 και 52 του νομοσχεδίου διαχειρίζεται σε όφελος του ιδιωτικού τομέα και της κατάρτισης τη νέα κατάσταση που θα διαμορφωθεί με το ισχυρό ταξικό φίλτρο της τράπεζας θεμάτων, σε όλους τους τύπους λυκείων. Με μοχλό τη θέσπιση ορίου ηλικίας (το 17ο έτος) ρυθμίζει τη ροή για τις εγγραφές και μεταγραφές στα ημερήσια ΕΠΑΛ, δηλώνει ότι θα στρέψει ένα μέρος του μαθητικού δυναμικού στα εσπερινά ΕΠΑΛ και σίγουρα το βλέμμα της είναι στραμμένο στο να εντάξει πολύ μεγαλύτερο δυναμικό κατευθείαν στην κατάρτιση, όπως επιτάσσουν ΣΕΒ - ΕΕ και ΟΟΣΑ (διαμορφώνοντας όρους επαναφοράς των ΣΕΚ του Αρβανιτόπουλου: μόνο κατάρτιση και φθηνή εργασία, χωρίς καμία γενική παιδεία). Η ιδιωτική κατάρτιση πριμοδοτείται και με όρους που αφορούν τη διαδικασία των εγγραφών και μετεγγραφών (απεριόριστοι χρόνοι εγγραφών, διαφορετικά προαπαιτούμενα σε σχέση με τα ΕΠΑΛ πχ. μη απαίτηση πιστοποιητικού από ΕΡΓΑΝΗ κλπ.).
Οι συνέπειες είναι πολύ μεγάλες, αφού μένει σημαντικό δυναμικό που δεν θα μπορεί ποτέ να αποκτήσει απολυτήριο Λυκείου, εργαζόμενοι μαθητές μαζί με μεταναστόπουλα και προσφυγόπουλα υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν την τυπική εκπαίδευση, μαθητές – ακόμη και μικρότερων ηλικιών – μπαίνουν στη διαδικασία των διαρκών μετακινήσεων και της εγκατάλειψης των ειδικοτήτων που επέλεξαν (λόγω και της μη αντιστοιχίας παντού τομέων – ειδικοτήτων ημερησίων και εσπερινών ΕΠΑΛ), αμφισβητείται η συνέχεια της λειτουργίας τομέων και ειδικοτήτων και διευκολύνεται το κλείσιμό τους, όπως και το κλείσιμο τμημάτων και σχολείων. Επιπλέον, δεν παίρνεται κανένα μέτρο στήριξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα ΕΠΑΛ, ημερήσια και εσπερινά, ενώ παραμένει και όλο το πλέγμα των διακρίσεων σε βάρος των μαθητών. Το αιτιολογικό των άρθρων είναι απαράδεκτο, προκλητικό και αυθαίρετο.
Γ. Κατά συνέπεια διεκδικούμε:
- Να αποσυρθεί κάθε διάταξη που αφορά τη θέσπιση ηλικιακού ορίου στα ημερήσια ΕΠΑΛ (άρθρα 51 και 52), συνολική απόσυρση του νομοσχέδιου.
- Να δίνεται η δυνατότητα σε όλους εκείνους που θέλουν απολυτήριο λυκείου να μπορέσουν να σπουδάσουν για να το αποκτήσουν, χωρίς κανένα φραγμό.
- Μέτρα διευκόλυνσης κι όχι νέα εμπόδια για αποφοίτους, εργαζόμενους μαθητές, μεταναστόπουλα και προσφυγόπουλα.
- Όχι στις αναγκαστικές μετακινήσεις μαθητών, προκειμένου να φοιτήσουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους.
- Καμία αμφισβήτηση της δυνατότητας συνέχισης των σπουδών στον τομέα και την ειδικότητα που επέλεξαν οι μαθητές των ΕΠΑΛ.
- Όχι στις καταργήσεις τμημάτων - τομέων – ειδικοτήτων και σχολείων.
- Όχι στην υποχρεωτική προσφυγή ανήλικων μαθητών στην κατάρτιση, μέσω των μεταγυμνασιακών ΙΕΚ, των σχολών μαθητείας και διάφορων άλλων δομών.
- Στήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα ΕΠΑΛ, με ενίσχυση της γενικής παιδείας και με μέτρα στήριξης των εργαστηριακών μαθημάτων (πχ. 10 μαθητές ανά εργαστήριο).
- Κατάργηση όλου του πλέγματος των ανισοτιμιών και διακρίσεων σε βάρος των μαθητών των ΕΠΑΛ, ημερήσιων και εσπερινών.
- Κατάργηση της βεβαίωσης εργοδότη (ΕΡΓΑΝΗ) για την εγγραφή εργαζόμενων μαθητών στα εσπερινά, αφού αποκλείονται οι ανήλικοι μαθητές που είναι άνεργοι.
- Δυνατότητα λειτουργίας όλων των τομέων και ειδικοτήτων, με δυνατότητα εγγραφής χωρίς χρονικό περιορισμό, στα εσπερινά και ημερήσια ΕΠΑΛ όλης της χώρας.
Αθήνα 23.04.2020